Сұрақтар/Жауаптар

Қайырлы күн! Р/с сәйкес. 17) “тауар биржалары туралы” ҚРЗ 1 — бабы, тауар биржасының мүшесі-Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тауар биржасының ішкі құжаттарында көзделген тәртіппен биржалық тауармен мәмілелерді жүзеге асыруға құқығы бар брокер және (немесе) дилер.

2 т. сәйкес Заңның 11-і тауар биржасына мүшелік биржалық сауда-саттыққа қатысу құқығын береді.

Р/с. 9) т. 2 т. 1 биржа саудасының Үлгі ережесі 30.03.2015 ж. №280 деп
биржалық сауда-саттыққа қатысушылар-бұл тауар биржасында аккредиттеу рәсімінен өткен және тауар биржасында биржалық мәмілелерді жүзеге асыруға құқығы бар брокерлер және (немесе) дилерлер.

Р/с. 6) Б. Заңның 1 – і биржалық саудаға қатысушылар-бұл тауар биржасында биржалық сауданың белгіленген ережелері бойынша өзара іс-қимыл жасайтын клиенттер, брокерлер және дилерлер.

3 тармаққа сәйкес. Б. Заңның 19-бабында брокер мен оның клиенттері арасындағы қатынастар Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасының нормалары қолданылатын брокерлік қызметтер көрсету туралы шарттың негізінде туындайды.

Заңның 23-бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес коммерциялық құпия биржалық саудаға тіркелген қатысушылар туралы мәліметтерді қамтиды. Брокерлер мен дилерлер табиғи баға белгілеуді бұзуға және тауар нарығын тұрақсыздандыруға әкеп соғуы мүмкін іс-әрекеттерге (әрекетсіздікке) жол беруге құқылы емес.

Жоғарыда көрсетілген нормаларды негізге ала отырып, биржалық сауда-саттық барысында тауар биржасындағы клиенттердің (өнім берушілердің) мүдделерін олардың брокерлері, биржаға қызмет көрсетуге жасалған келісім шарттар негізінде ұсынады.

Тиісінше өз брокерлері арқылы биржалық сауда-саттыққа қатысатын жеткізуші компаниялардың атаулары тікелей жариялануға жатпайды, оның ішінде құпиялылық режимі және сыбайлас жемқорлық құрамдас бөлігін алып тастау және әлеуетті жеткізушілер арасындағы сөз байласу фактілері себебінен жоғарыда көрсетілгендей.

Егер жалпы алғанда, Сіздің сұрағыңызға жауапты ҚР Экологиялық кодексінің нормаларынан іздеу керек, ҚР Экологиялық кодексінің 299-бабына сәйкес көміртегі бірлігі көміртегі квотасының немесе көміртегі офсетінің есептік бірлігі болып табылады және көміртегі диоксиді баламасының бір тоннасына тең.

Көміртегі бірлігінің өзі, Қазақстан Республикасындағы көміртегі нарығы субъектілері арасындағы айналым үшін рұқсат етілген тауар болып табылады (квоталау субъектілері; көміртегі офсеттерін өткізуге қатысатын жеке және заңды тұлғалар; көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы)

Қазақстан Республикасындағы көміртегі бірліктерінің сауда жүйесі бастапқы және қайталама көміртегі нарықтарынан тұрады.

Бастапқы көміртегі нарығында, көміртегі бірліктерін сату жүйесінің операторы, көміртегі нарығы субъектілеріне көміртегі квоталарының Ұлттық жоспары резервінің тиісті санатынан көміртегі квотасының бірліктерін аукцион шарттарында сатуды жүзеге асырады.

Қайталама көміртегі нарығында көміртегі нарығының субъектілері өзара көміртегі бірліктерін тікелей мәміле немесе тауар биржасы арқылы сатып алу-сатуды жүзеге асырады.

Тауар биржасында көміртегі бірліктерін сату, Қазақстан Республикасының Тауар биржалары туралы заңнамасына сәйкес ұйымдастырылады.

Осылайша, көміртегі бірліктерін бастапқы көміртегі нарығында аукцион арқылы немесе қайталама көміртегі нарығында тікелей мәміле арқылы немесе тауар биржасы арқылы сатып алуға болады.

“Каспий” тауар биржасы ҚР-дағы жұмыс істеп тұрған биржалардың алғашқысы болып 2014 жылы парниктік газдар шығарындыларына сауда-саттық өткізді. Экологиялық заңнаманың, оның ішінде көміртегі бірліктерінің саудасы бағытындағы соңғы өзгерістерді ескере отырып, парниктік газдар шығарындыларына квоталар сауда-саттығын ұйымдастыру, сондай-ақ биржада бар және жинақталған тәжірибе жоғары деңгейде сақталуда.

Егер сіз көміртегі бірліктерін сатуға немесе сатып алуға қызығушылық танытсаңыз, Биржаның сайтындағы “тауар нарықтары”, “парниктік газдар”модуліндегі қажетті ақпаратпен таныса аласыз.

Сонымен қатар, Биржаның сайтында жаңалықтар лентасында әрдайым өзекті ақпарат, соның ішінде көміртегі бірліктерін сатып алу немесе сату туралы ақпарат жарияланады.

Қажет болған жағдайда Сізді қызықтыратын ақпаратпен сіз “Жасыл Даму” АҚ сайтында таныса аласыз, ол осы уақытқа дейін көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімін қалыптастырады және жүргізеді. Көміртегі бірліктерінің мемлекеттік тізілімі-көміртегі бірліктерін айналымға енгізуге, сақтауға, беруге, сатып алуға, резервке қоюға, бұғаттауға, өтеуге, жоюға, айналымнан шығаруға байланысты операцияларды есепке алудың электрондық жүйесі.

Cәлеметсіз бе. Өзіңіз білетіндей, биржалық тауар-бұл стандартталған біртекті тауар Еуразиялық экономикалық одақтың сыртқы экономикалық қызметінің бірыңғай тауар номенклатурасы, оның бірліктері барлық жағынан бірдей, ұқсас сипаттамаларға ие және ұқсас құрамдас бөліктерден тұрады, бұл оларға әртүрлі өндірушілердің партияларын толық өзара алмастыратын қасиетке ие, сондай-ақ мерзімді келісімшартты орындауға мүмкіндік береді.

Р/с: 8) “тауар биржалары туралы” ҚРЗ – ның 1-бабы, биржалық тауарлардың белгіленімі-бұл тауар биржасында белгілі бір уақытта биржалық тауарлар бойынша жарияланған сұраныс және (немесе) ұсыныс бағасы.

Заңның 2-тармағының 2-2) тармақшасына сәйкес тауар биржасы биржалық баға белгілеулерді қалыптастыруды жүзеге асырады.

Заңның 18-бабының 1 және 2-тармақтарына сәйкес тауарға биржалық баға биржалық тауарлардың бағамдалуы нәтижесінде қалыптастыры Тауар биржалары биржалық тауарларға баға белгілеулерді өз интернет-ресурсында орналастырады.

Жоғарыда көрсетілген заңнама талаптарын орындау үшін “Каспий” тауар биржасы тұрақты негізде өз сайтында биржалық тауардың: көмір, цемент, бидай, сұйытылған мұнай газының баға белгіленімдерін жариялайды.

Биржалық тауардың осы түрлері бойынша кез келген мүдделі тұлға ұсынылған баға белгілеулердің серпінін қадағалауға және оларды өзінің сатып алу қызметін жоспарлауда қабылдауға құқылы.

Қайырлы күн! “Каспий” тауар биржасы осы өнімді өндірушілердің (дайындаушы зауыттардың) іс-әрекеттеріне елеулі түрде әсер ете алмайды.

Нарық жағдайында бұл олардың тәуелсіз шешімі. Осы өнімді өткізуде қандай да бір тәсілмен заңнамалық талаптар және/немесе шектеулер анықталған жоқ. Біздің тарапымыздан уәкілетті органдармен осы мәселе бойынша келіссөздер жүргізу орынсыз болып көрінеді, өйткені тауар биржасы қызметінің негізгі түрі биржалық сауда-саттықты ұйымдастыру және өткізу болып табылады. Сіз бейіндік ведомстволармен немесе “Атамекен”ҰКП-ға тиісті өтініш жасау арқылы осындай келіссөздерге дербес бастамашылық жасауға құқылысыз.

Сонымен қатар, сіз осы өнімді өндірушілердің тізімін ұсынған кезде Биржа “Каспий”тауар биржасының электрондық сауда жүйесі арқылы полиэтилен мен полипропиленді өткізу ұсынысымен олармен тиісті келіссөздер жүргізу мәселесін қарайды.

Биржалық қызмет ҚР-да қабылданған және қолданыстағы бірқатар нормативтік құқықтық актілермен реттеледі. Негізгі НҚА – “тауар биржалары туралы” ҚРЗ болып табылады, онда тауар биржаларының қызметі және биржалық сауданы жүзеге асыру процесінде туындайтын қоғамдық қатынастар реттеледі, сондай-ақ заң олардың ашық және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ету, биржалық саудаға қатысушылардың құқықтарын қорғау және олардың арасындағы адал бәсекелестік мақсатында Тауар биржаларының қызметін реттеу және мемлекеттік бақылау тәртібін белгілейді.

Бұдан басқа, бұрын ҚР Ұлттық экономика министрі тұлғасындағы бейінді мемлекеттік органмен 2015 жылғы 30 наурыздағы № 280 бұйрықпен биржалық сауданың үлгілік қағидалары бекітілген болатын.

Сонымен қатар, биржалық қызмет саласы кәсіпкерлік, азаматтық, экологиялық, “жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы”ҚР кодексі сияқты кодекстердің нормаларымен реттеледі.

Сондай-ақ, өз құзыреті шегінде және күшіне қарай тауар биржасы тауар биржасына қатысушылар қызметінің шарттары мен тәртібін, тауар биржасының, оның органдарының, құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын, қызметтер көрсетуді, оларға ақы төлеу тәртібі мен мөлшерін реттейтін өзінің ішкі құжаттарын шығаруға құқылы.

Бірқатар тиісті нормативтік құжаттамалармен кез келген мүдделі тұлға “Каспий” тауар биржасының сайтында “құжаттар”бөлімінде таныса алады.

Коммуналдық-тұрмыстық көмірді сату жөніндегі сауда-саттыққа қатысу үшін бекітілген секциялық Қағидаларға (ұсынымдарға) сәйкес биржада аккредиттелген Брокермен келісім шарт жасасу не тауар биржасында дилер ретінде аккредиттеу қажет. Брокерлер туралы ақпарат сайтта орналастырылған www.ccx.kz биржа мүшелері бөлімде. Дилер ретінде аккредиттеу туралы ақпаратты Сіз аккредиттеу ережелерінен Биржаның құжаттары бөлімінен таба аласыз.

Сәлеметсіз бе! Сіз дилер ретінде “Каспий “тауар биржасы” АҚ-да аккредиттеле аласыз және брокермен келісім шарт жасаспай, өз атыңыздан сауда-саттыққа қатыса аласыз. Бұл жағдайда сізде Биржамен келісім болады. Аккредиттеуден өту үшін биржаның сайтында Биржаның “құжаттар” бөлімінде орналастырылған аккредиттеу ережелерін шолып шығу қажет.

Қайырлы күн! Жүйеде тіркелу “Каспий “тауар биржасы” АҚ-да Биржа мүшесі ретінде аккредиттеуден өткен брокерлер/дилерлер үшін ғана мүмкін. Осыған байланысты, егер сіз биржа мүшесі ретінде аккредиттелгіңіз келсе, сайтта көрсетілген байланыстар бойынша осы мәселемен жүгінуіңізді сұраймыз www.ccx.kz. Егер сіз, жеткізуші болсаңыз және Тапсырыс беруші ретінде жер қойнауын пайдаланушылардың сатып алу бойынша аукциондарға қатысқыңыз келсе, сізге брокерлік қызмет көрсету үшін, брокерлік компаниямен келісім шарт жасау қажет. Әрі қарайғы сұрақтарды брокеріңізбен талқылаңыз.

Биржа саудасының Үлгілік қағидаларының 69-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің міндетін атқарушының 2015 жылғы 30 наурыздағы No 280 “69. Биржалық сауда жүйесі барысында жасалған мәміле бойынша тауар биржасының сауда жүйесі бірегей нөмір бере отырып, биржалық мәміле бойынша есепті (бұдан әрі – биржалық мәміле бойынша есеп) автоматты түрде жасайды және мынадай мәліметтерді қамтиды: 1) биржалық сауда-саттыққа қатысушының атауы және оның бірегей биржалық сәйкестендіргіші (биржалық сауда-саттыққа қатысушыға берілген жеке код); 2) Форматта мәміле жасалған күн мен уақыт – жыл, ай, күн, сағат, минут, секунд (кемінде 0,1 секундқа дейінгі дәлдікпен); 3) биржалық немесе стандартталмаған тауардың атауы және (немесе) коды; 4) тауар бірлігі үшін баға; 5) тауар саны; 6) мәміленің жалпы сомасы. 70. Биржалық мәміле бойынша есеп сауда сессиясы мен клиринг аяқталғаннан кейін бірден тауар биржасының уәкілетті қызметкерінің электрондық цифрлық қолтаңбасымен міндетті түрде қол қоя отырып, тауар биржасының электрондық құжат айналымы жүйесінде мәміле жасасқан брокерге немесе дилерге ұсынылады. Брокер биржалық мәміле бойынша есепті алғаннан кейін оны өз клиентіне ұсынады. Биржалық мәміле хаттамасының негізінде аукционның бастамашысы мен жеңімпазы арасында тауарды жеткізу (Сатып алу / сату) келісім шарты жасалады. Бұл ретте биржалық сауда саласындағы заңнамада келісім шарт жасасу мерзімі реттелмеген. Келісім шарт жасасу бойынша мәселелер туындаған жағдайда, сізден биржаның сайтында “биржа мүшелері” бөлімінде көрсетілген байланыстар бойынша аукцион бастамашысының өкілі болып табылатын брокердің атына жүгінуіңізді сұраймын.

Қайырлы күн! Биржа мүшелері бойынша ақпарат біздің компания сайтының тиісті бөлімінде мына мекен-жайда орналасқан: www.ccx.kz құрметпен,”Каспий” тауар биржасы ” АҚ

Қайырлы күн! Егер сіз сауда-саттыққа қатысқыңыз келсе, онда сіз біздің брокерлерге хабарласуыңыз керек, брокерлер тізімі http://comex.kz/ru/brokers егер сіз брокер ретінде тіркелгіңіз келсе, биржада биржаның мүшесі ретінде аккредиттеу ережелерімен танысып, осы регламентке сәйкес құжаттарды ұсынуыңыз керек. Құжаттармен мына мекенжай бойынша танысуға болады http://comex.kz/ru/docs/normdocs-2

Аукцион режимінде өткізілетін жарияланған сауда-саттықта сатып алынатын тауарға қатысты барлық қажетті ақпарат орналастырылған. Жасырын аукцион режиміндегі сауда-саттық биржа бекіткен спецификациялар бойынша өткізіледі, оларды сіз биржаның сайтынан Биржаның құжаттары бөлімінен таба аласыз.

Қайырлы күн! ЭСҚ тек Биржаның аккредиттелген мүшесімен ғана қажет. Егер сіз брокердің қызметтерін пайдаланатын сауда-саттыққа қатыссаңыз, биржалық мәмілеге брокердің ЭЦҚ-сы қойылады.

Құрметпен,”Каспий” тауар биржасы

Қайырлы күн! Биржада бұл ақпарат жоқ. Сіз бұл ақпаратты біздің биржада аккредиттелген брокерлерден біле аласыз. Брокерлер тізімін “Каспий “тауар биржасы” АҚ сайтында биржа мүшелері бөлімінен көре аласыздар www.ccx.kz

Сәлеметсіз бе! Брокер мен клиент арасындағы қатынастар сіздің араңызда қол қойылған брокерлік қызмет көрсету келісім шартымен реттеледі. Сонымен қатар, алдағы сауда-саттық туралы барлық ақпаратты біздің сайттан таба аласыз www.ccx.kz сауда бөлімінде

Сәлеметсіз бе! Лот бойынша ақпаратты Сіз сайттан қарай аласыз comex.kz қойынды бойынша / сауда/.

Сәлеметсіз бе! Лот бойынша ақпаратты Сіз сайттан қарай аласыз comex.kz қойынды бойынша / сауда/.

Сәлеметсіз бе! Биржаның барлық тарифтері сайтта бар ccx.kz, тарифтер бөлімінде. Бұл тарифтер Биржаның аккредиттелген мүшелері үшін жарамды. Егер сіз аккредиттелген брокердің қызметтерін пайдалана отырып, сауда-саттыққа қатысу шешімін қабылдасаңыз, сізге Биржаның қазіргі мүшесімен келісім шарт жасасу қажет. Аккредиттелген брокерлер туралы ақпаратты сайттағы биржа мүшелері бөлімінен таба аласыз www.ccx.kz

Қайырлы күн! “Каспий “тауар биржасы” АҚ-дағы биржалық сауда-саттыққа қатысу үшін сізге “ТБК”АҚ-да аккредиттелген қандай да бір брокерлік компаниямен брокерлік қызмет көрсетуге келісім шарт жасасу қажет. Брокерлер туралы толық ақпаратты ресми сайттан таба аласыз www.comex.kz